Giá cát xây dựng đã tăng gấp 3 so với trước đây – Ảnh: TL
Giá cát tăng cao kỷ lục
Theo Sở Xây dựng TP.HCM, trong quý 2/2017, giá cát trên địa bàn TP.HCM tăng mạnh. Cụ thể, cát vàng có nơi bán lên đến 560.000 đồng/m3, cát xây tô là 436.364 đồng/m3, cát san lấp (cát đen) là 231.818 đồng/m3; chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng.
Tại quý 1/2017, Sở Xây dựng TP.HCM cũng cho biết cát nghiền rửa có giá 194.912 đồng/m3; cát xây tô tại quận 7 có giá 200.000 đồng/m3, tại quận 11 có giá 150.000 đồng/m3, tại quận Tân Bình có giá 254.545 đồng/m3, tại quận Tân Phú có giá 227.273 đồng/m3, tại huyện Nhà Bè có giá 190.909 đồng/m3 và tại quận 8 có giá 209.091 đồng/m3. Ngoài ra, giá cát các tỉnh lân cận cũng có chiều hướng biến động.
Theo các chủ vựa cát xây dựng trên địa bàn TP.HCM, nguyên nhân khiến giá cát tăng mạnh là do lệnh cấm khai thác cát tại nhiều nơi trùng vào thời điểm hoàn công công trình để nghiệm thu, quyết toán trong quý 2. Lợi dụng cơ hội đó, một số chủ mỏ đã “bắt tay” với sà lan để đẩy giá lên cao, nhằm tạo nên cơn “sốt cát”.
Đáng chú ý, việc giá cát tăng cao khiến hàng loạt công trình giao thông, dự án nhà ở đang triển khai ở khu vực TP.HCM, các tỉnh Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Nhiều công trình xây dựng của người dân, doanh nghiệp và của nhà nước bị ảnh hưởng nặng nề, thậm chí không ít dự án phải giãn tiến độ, thậm chí dừng thi công.
Đề nghị lấy tro xỉ thay thế cát xây dựng
Trước diễn biến tăng giá mạnh của cát, tại cuộc họp báo mới diễn ra gần đây, ông Trần Trọng Tuấn – Giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM cho biết Sở đã liên kết với các quận huyện thành lập 13 đoàn kiểm tra 57 bến thủy, nơi tập kết cát để kiểm tra.
Kết quả, các đơn vị kinh doanh cát không chứng minh được nguồn gốc cát, chất lượng cát nên đoàn liên ngành đã tạm dừng không cho lưu thông. Ngoài ra, qua kiểm tra, chủ các bến bãi nói rằng thu mua cát qua trung gian nên giá tăng, chất lượng không kiểm soát được và nguồn gốc cát cũng không rõ ràng.
Do đó, Giám đốc Sở Xây dựng cho biết trước mắt, một giải pháp được Sở đưa ra là lấy tro xỉ để thay thế cát xây dựng, làm san lấp… Sở Xây dựng đã có văn bản đến các doanh nghiệp, đề nghị doanh nghiệp chủ động nghiên cứu lấy tro xỉ làm dự án.
Hồi đầu tháng 7.2017, UBND TP.HCM cũng đã ban hành nhiều giải pháp để đối phó với tình trạng tăng phi mã của giá cát xây dựng.
Đó là TP.HCM giao Sở Xây dựng tổ chức tuyên truyền, phổ biến thông tin về các nghiên cứu, giải pháp ứng dụng vật liệu khác thay thế cát tự nhiên trong xây dựng công trình đã được nghiệm thu đạt yêu cầu. TP.HCM cũng sẽ nghiên cứu, đề xuất giải pháp chống các hành vi đầu cơ, lũng đoạn thị trường trong hoạt động kinh doanh cát trái quy định.
Đồng thời, TP.HCM cũng đưa vào danh sách đặt hàng các đề tài nghiên cứu, giải pháp ứng dụng vật liệu khác thay thế cát tự nhiên trong xây dựng công trình.
Trước thực trạng giá cát xây dựng có hiện tượng loạn giá, bất ổn nguồn cung từ giữa quý 2/2017, Thủ tướng cũng chỉ đạo các Bộ ngành và địa phương tiếp tục thực hiện nghiêm chỉ đạo về triển khai đợt cao điểm chống khai thác cát trái phép trên phạm vi toàn quốc.
Đồng thời, rà soát cho phép các dự án khai thác cát, hoặc nạo vét luồng có đủ điều kiện pháp lý, thực hiện tốt các quy định của pháp luật trong thời gian qua tiếp tục khai thác để cung cấp nguồn cát phục vụ xây dựng…
Đối với TP.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng và một số nơi có nhu cầu sử dụng cát xây dựng lớn, UBND TP cần chỉ đạo lập phương án về yêu cầu, tiến độ cung ứng cát xây dựng cho toàn thành phố để chủ động kế hoạch cung cấp ổn định, phù hợp; đồng thời thực hiện nghiêm các giải pháp chống đầu cơ, tích trữ, ép giá, nâng giá cát trái quy định.
Trong khi đó, Bộ Xây dựng cho biết sẽ tăng cường hướng dẫn sản xuất và sử dụng cát nhân tạo thay thế cát tự nhiên trong xây dựng; khẩn trương hoàn thành “chỉ dẫn kỹ thuật sử dụng tro, xỉ nhiệt điện trong san lấp cho công trình xây dựng dân dụng, công nghiệp” ban hành trước tháng 10.2017…
Phan Diệu
